بسیاری از افراد برای کاهش خواب‌آلودگی از قهوه استفاده می‌کنند، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این روش می‌تواند به مغز آسیب برساند. کافئین، ماده‌ای طبیعی در قهوه، با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین در مغز که مسئول ایجاد احساس خواب‌آلودگی هستند، هوشیاری را افزایش می‌دهد. اما محققان آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) هشدار داده‌اند که این بیداری مصنوعی ممکن است عوارض ناگواری به همراه داشته باشد. طبق مطالعه‌ای که در مجله Scientific Reports منتشر شده است، مصرف کافئین بعد از یک خواب نامناسب می‌تواند باعث کاهش حجم ماده خاکستری در مغز شود.
خطرات مصرف مداوم کافئین
ماده خاکستری بخش مهمی از مغز و سیستم عصبی مرکزی است که وظایفی چون کنترل حرکات، حافظه و احساسات را بر عهده دارد. این ماده حدود ۴۰ درصد از مغز را تشکیل می‌دهد و آسیب به آن می‌تواند اثرات منفی جدی بر روی عملکرد مغز داشته باشد. بررسی‌ها و اسکن‌های مغزی با استفاده از تکنولوژی‌های MRI و PET نشان داده‌اند که مصرف کافئین پس از کمبود خواب می‌تواند به کاهش حجم ماده خاکستری منجر شود.
پیامدهای بلندمدت مصرف کافئین
به گفته محققان، بیدار ماندن به وسیله قهوه ممکن است برای مدت کوتاهی مفید باشد، اما مصرف مداوم کافئین و اتکا به آن برای مقابله با کم‌خوابی می‌تواند در طولانی‌مدت به سلامت مغز آسیب بزند. مطالعات نشان داده‌اند که بیش از ۸۵ درصد از آمریکایی‌ها روزانه محصولات کافئین‌دار مصرف می‌کنند. در حالی که این محصولات ممکن است به طور موقت هوشیاری را افزایش دهند، اما عواقب طولانی‌مدت آنها می‌تواند نگران‌کننده باشد.
اهمیت حفظ کیفیت خواب
برای حفظ سلامت مغز و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از مصرف بیش از حد کافئین، توصیه می‌شود که افراد به جای اتکا به قهوه، به بهبود کیفیت خواب خود توجه کنند. خواب کافی و منظم می‌تواند به حفظ حجم ماده خاکستری و بهبود عملکرد کلی مغز کمک کند.